Piyasa Yoluyla Dağılımın Reddedilmesi

Devlet bazı mal ve hizmetlerin piyasa yoluyla dağıtılmasını reddedebilir. Bunun önemli uygulamaları devletin eğitim ve sağlık gibi bazı hizmetleri ücretsiz dağıtması ve bazı malların satışını yasa dışı ilan etmesidir.


Bedava Dağıtım

Devlet bazı hizmetleri veya malları bedava dağıtmak isterse bu durumda arz eğrisi dik bir doğru halini alacaktır. Yani hangi fiyat verilirse verilsin arz edilecek miktar devletin sağlayabileceği kadardır ve sabittir.


Böyle bir durumda muhtemelen talep arzı aşacaktır. Bu kuyrukların oluşmasına sebep olur. Fakat bu uygulama da tavan fiyat uygulaması gibi dar gelirlileri korumak için gerekli görülebilir. Hastanelerde bekleme listelerinin oluşması bu duruma bir örnektir. Devlet bu tarz sıkıntıları çözmek için arzı arttıracak eylemlerde bulunabilir. Misalen sağlık sektöründe bir yokluk mevcutsa ve insanların istediği hizmeti alması için çok uzun süreler beklemeleri gerekiyorsa devlet savunma bütçesinin bir kısmını sağlık hizmetlerine kaydırarak arzı arttırabilir.


Yasaklama

Devlet bazı malların satışını yasaklayabilir. Örneğin uyuşturucu maddelerin satışı pek çok ülkede yasaktır. Bu uygulamaya gidildiğinde yasa dışı bir pazar da oluşacaktır. Yeni pazar yasa dışı olacağı için bu ürünün talebi de arzı da normal şartlara göre daha düşük olacaktır. Bu nedenle bir malı yasaklamanın sonucu olarak toplam tüketim düşer. Fakat fiyatın eskisinden daha yüksek mi daha düşük mü olacağı belirsizdir. Bu yasaların hangi tarafı daha fazla zorladığı ile ilgilidir.


Misalen yukarıdaki örnek kanunların arz edenleri daha çok zorladığı bir duruma örnektir. Kırmızı ve mavi eğriler söz konusu malın yasak olmaması durumundaki arz ve talebi göstermektedir. Malın yasaklanması durumunda arz da talep de düşecektir. Fakat kanunlar arz edenlere karşı daha sert olduğundan arz talepten daha fazla düşmüştür. Bu durumda fiyat artar. Çünkü talep edenlerin sayısı fazla düşmemesine rağmen piyasada dolaşan, yani arz edilen mal çok fazla düşmüştür.


Yukarıdaki örnek ise kanunların alıcıları daha çok zorladığı bir duruma örnektir. Bu durumda arz çok fazla düşmeyecektir. Çünkü satıcılar büyük yasal yaptırımlarla karşılaşmamaktadır. Fakat bu malı satın almayı göze alamayan çok fazla kişi olacağından talep çok fazla düşecektir. Bu durumda piyasada satılan mal çok fazla olacak ama alıcı zor bulunacaktır. Bu nedenle fiyat eskisinden daha da düşük olacaktır.




Dolaylı Vergiler <<<<< Mikro İktisat >>>>> Tarım Politikaları